Đăng ký nhãn hiệu tại Liên minh Châu Âu

Đăng ký nhãn hiệu tại Liên minh Châu Âu là gì? Liên minh Châu Âu (EU) là một thị trường kinh tế – chính trị thống nhất gồm 27 quốc gia thành viên, với hơn 450 triệu dân và tổng GDP năm 2023 ước đạt 17,8 nghìn tỷ USD (theo IMF). EU không chỉ là nền kinh tế lớn nhất thế giới, mà còn là thị trường chung lớn nhất, nơi hàng hóa, dịch vụ, vốn và lao động được tự do lưu thông.

Với vị thế đó, ngày càng có nhiều doanh nghiệp nước ngoài – bao gồm cả doanh nghiệp Việt Nam – mong muốn mở rộng hoạt động kinh doanh sang EU. Đăng ký nhãn hiệu là bước đi quan trọng đầu tiên giúp bảo vệ thương hiệu, nâng cao uy tín và đảm bảo quyền sở hữu trí tuệ trong môi trường cạnh tranh tại thị trường này.

Định nghĩa “nhãn hiệu” theo EUIPO

Theo Văn phòng Sở hữu trí tuệ Liên minh Châu Âu (European Union Intellectual Property Office – EUIPO), nhãn hiệu là bất kỳ dấu hiệu nào có thể được biểu diễn một cách rõ ràng và chính xác, có khả năng phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp này với hàng hóa hoặc dịch vụ của doanh nghiệp khác.

Cụ thể, một nhãn hiệu cần đáp ứng các tiêu chí sau:

• Dấu hiệu: Có thể là từ ngữ, logo, khẩu hiệu, hình ảnh, hình dạng, màu sắc, âm thanh, hoặc sự kết hợp các yếu tố này.
• Biểu diễn bằng hình ảnh: Nhãn hiệu phải có khả năng được thể hiện dưới dạng hình ảnh một cách rõ ràng và nhất quán, giúp cơ quan đăng ký và công chúng xác định phạm vi bảo hộ.
• Chức năng phân biệt: Nhãn hiệu cần có khả năng giúp người tiêu dùng nhận biết và phân biệt nguồn gốc thương mại của sản phẩm hoặc dịch vụ.

Cụ thể, một nhãn hiệu cần đáp ứng các tiêu chí sau:

• Dấu hiệu: Có thể là từ ngữ, logo, khẩu hiệu, hình ảnh, hình dạng, màu sắc, âm thanh, hoặc sự kết hợp các yếu tố này.
• Biểu diễn bằng hình ảnh: Nhãn hiệu phải có khả năng được thể hiện dưới dạng hình ảnh một cách rõ ràng và nhất quán, giúp cơ quan đăng ký và công chúng xác định phạm vi bảo hộ.
• Chức năng phân biệt: Nhãn hiệu cần có khả năng giúp người tiêu dùng nhận biết và phân biệt nguồn gốc thương mại của sản phẩm hoặc dịch vụ.

Các cách đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại Liên minh Châu Âu

Doanh nghiệp có thể lựa chọn một trong ba phương thức sau để đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại EU, tùy theo phạm vi kinh doanh, chiến lược thương hiệu và ngân sách:

1. Đăng ký trực tiếp tại Văn phòng Sở hữu trí tuệ Liên minh Châu Âu (EUIPO)

Đây là cách phổ biến và hiệu quả nhất để bảo hộ nhãn hiệu trên toàn bộ 27 quốc gia thành viên EU thông qua một đơn đăng ký duy nhất. Khi được cấp văn bằng bảo hộ, nhãn hiệu sẽ có hiệu lực đồng thời tại tất cả các quốc gia thuộc Liên minh Châu Âu.

• Cơ quan tiếp nhận: EUIPO (European Union Intellectual Property Office)

• Ngôn ngữ sử dụng: Tiếng Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha hoặc Ý

• Phương thức nộp: Trực tuyến tại trang web chính thức của EUIPO

• Phù hợp với: Doanh nghiệp muốn bảo hộ nhãn hiệu trên toàn bộ EU trong một bước đăng ký tập trung

2. Đăng ký thông qua Hệ thống Madrid

Hệ thống Madrid là cơ chế đăng ký nhãn hiệu quốc tế do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) quản lý. Qua hệ thống này, doanh nghiệp tại Việt Nam có thể nộp một đơn quốc tế thông qua Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam, chỉ định một hoặc nhiều quốc gia thuộc EU để yêu cầu bảo hộ nhãn hiệu.

• Cơ quan tiếp nhận: WIPO, thông qua Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam

• Điều kiện tiên quyết: Phải có nhãn hiệu đã nộp đơn hoặc đã được cấp văn bằng tại Việt Nam

• Phương thức nộp: Nộp hồ sơ tại Việt Nam, sau đó được chuyển tiếp đến WIPO và cơ quan của các quốc gia được chỉ định

• Phù hợp với: Doanh nghiệp Việt Nam muốn mở rộng thương hiệu ra thị trường EU và các nước khác cùng lúc

3. Đăng ký riêng tại từng quốc gia thành viên của EU

Doanh nghiệp có thể lựa chọn nộp đơn trực tiếp tại cơ quan sở hữu trí tuệ của từng quốc gia thành viên nơi họ mong muốn được bảo hộ nhãn hiệu. Đây là phương án phù hợp khi doanh nghiệp chỉ kinh doanh tại một hoặc vài quốc gia cụ thể trong EU và không có nhu cầu bảo hộ trên toàn bộ thị trường chung.

• Cơ quan tiếp nhận: Cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia (ví dụ: INPI của Pháp, DPMA của Đức, v.v.)

• Ngôn ngữ sử dụng: Tùy theo quy định của từng quốc gia

• Phương thức nộp: Trực tiếp tại cơ quan sở hữu trí tuệ của từng nước hoặc qua đại diện

• Phù hợp với: Doanh nghiệp có chiến lược bảo hộ giới hạn, tập trung vào thị trường mục tiêu cụ thể

Ưu nhược điểm khi đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tại EU qua EUIPO, Hệ thống Madrid hoặc từng quốc gia

Tiêu chí	Đăng ký tại EUIPO (Nhãn hiệu Liên minh châu Âu – EUTM)	Đăng ký qua Hệ thống Madrid	Đăng ký riêng tại từng quốc gia EU
Phạm vi bảo hộ	27 quốc gia thành viên EU chỉ với một đơn duy nhất	Các quốc gia EU được chỉ định trong đơn quốc tế	Chỉ quốc gia cụ thể được đăng ký
Chi phí	Từ 850 EUR (đơn điện tử); tăng theo số nhóm hàng hóa/dịch vụ	Từ 653 CHF (phí cơ bản), thêm phí theo quốc gia chỉ định	Chi phí cao nếu đăng ký nhiều nước riêng lẻ
Ngôn ngữ	Bắt buộc bằng tiếng Anh, Pháp hoặc Đức	Nộp tại quốc gia gốc bằng tiếng mẹ đẻ, nhưng cần dịch thuật sau đó	Mỗi quốc gia có yêu cầu ngôn ngữ riêng
Quy trình	Nộp trực tuyến tại EUIPO, thủ tục minh bạch	Qua Cục SHTT Việt Nam → WIPO → các nước chỉ định	Nộp riêng tại từng cơ quan sở hữu trí tuệ quốc gia
Thời gian xử lý	Khoảng 6–9 tháng	12–18 tháng hoặc lâu hơn	Tùy thuộc vào từng quốc gia (thường 6–12 tháng)
Khả năng kiểm soát	Trung bình – phụ thuộc phản đối từ bất kỳ nước thành viên	Thấp – khó theo dõi khi có nhiều quốc gia chỉ định	Cao – xử lý trực tiếp từng quốc gia
Tính linh hoạt	Thấp – không chọn lọc được quốc gia	Cao – chỉ định từng quốc gia mong muốn	Rất cao – lựa chọn và kiểm soát toàn bộ quy trình tại từng nước
Rủi ro	Nếu bị từ chối ở 1 quốc gia, có thể ảnh hưởng toàn bộ đơn	Nếu nhãn hiệu gốc bị từ chối hoặc hủy, đơn quốc tế mất hiệu lực	Không ảnh hưởng lẫn nhau giữa các nước
Phù hợp với	Doanh nghiệp muốn bảo hộ rộng toàn EU	Doanh nghiệp đã đăng ký nhãn hiệu tại Việt Nam, mở rộng quốc tế	Doanh nghiệp chỉ kinh doanh ở 1–2 quốc gia EU

Lưu ý quan trọng nếu bạn đang quan tâm đến việc đăng ký nhãn hiệu tại Vương Quốc Anh

Kể từ khi Vương Quốc Anh chính thức rời khỏi Liên minh Châu Âu (Brexit) vào năm 2020, quốc gia này không còn là thành viên của Liên minh Châu Âu. Do đó, đơn đăng ký Nhãn hiệu Liên minh Châu Âu (EUTM) sẽ không còn hiệu lực tại Vương Quốc Anh.

Điều này có nghĩa là nếu doanh nghiệp hoặc cá nhân muốn được bảo hộ nhãn hiệu tại thị trường Vương Quốc Anh, cần lưu ý một trong hai hình thức đăng ký sau:

• Đăng ký trực tiếp tại Vương Quốc Anh: Thông qua Văn phòng Sở hữu trí tuệ Vương Quốc Anh (UKIPO), người nộp đơn có thể thực hiện thủ tục đăng ký theo quy trình và quy định riêng của quốc gia này.

• Đăng ký quốc tế theo Hệ thống Madrid: Nếu doanh nghiệp đã có nhãn hiệu cơ sở tại một quốc gia thành viên Hệ thống Madrid, có thể lựa chọn chỉ định thêm Vương Quốc Anh trong đơn đăng ký quốc tế.

Dịch vụ đăng ký nhãn hiệu tại Liên minh Châu Âu (EU) của GMO

Với kinh nghiệm tư vấn các doanh nghiệp trong và ngoài nước, GMO cung cấp dịch vụ trọn gói đăng ký nhãn hiệu tại Liên minh Châu Âu, đảm bảo hiệu quả – tiết kiệm – tuân thủ đầy đủ quy định pháp lý quốc tế. Cụ thể, chúng tôi cung cấp các công việc sau:

• Tra cứu và đánh giá khả năng đăng ký nhãn hiệu tại EU: GMO thực hiện việc tra cứu sơ bộ và tra cứu chuyên sâu, đồng thời gửi đến quý khách kết quả tra cứu bằng văn bản, phân tích khả năng được cấp văn bằng bảo hộ.

• Soạn thảo và hoàn thiện hồ sơ đăng ký: Chúng tôi đại diện chủ sở hữu chuẩn bị đầy đủ các tài liệu cần thiết và trực tiếp nộp đơn đăng ký nhãn hiệu tại Văn phòng Sở hữu trí tuệ Liên minh Châu Âu (EUIPO) hoặc thông qua hệ thống phù hợp (Hệ thống Madrid, cơ quan quốc gia).

• Theo dõi quá trình xử lý đơn: GMO thường xuyên cập nhật tình trạng đơn đăng ký, tư vấn – xử lý các thiếu sót, từ chối (nếu có) từ phía cơ quan sở hữu trí tuệ.

• Đại diện phản hồi và giải trình: Chúng tôi hỗ trợ giải quyết phản đối, khiếu nại hoặc yêu cầu sửa đổi từ phía bên thứ ba hoặc từ cơ quan tiếp nhận, nhằm đảm bảo tối đa khả năng được cấp văn bằng bảo hộ.

• Nhận kết quả và bàn giao giấy chứng nhận: Khi nhãn hiệu được chấp nhận và cấp văn bằng, GMO sẽ nhận và bàn giao Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu EU đến tận tay khách hàng, kèm theo tư vấn sử dụng và gia hạn nếu cần thiết.